Tünnes & Scheel, Kölner Originale, Klimperklavier, Papa Joe's Biersalon, Alter Markt, 5.02.2017
Tünnes & Scheel, Kölner Originale, Klimperklavier, Papa Joe's Biersalon, Alter Markt 50-52, Köln 5.02.2017... Melodie: Oh, wat war das fröher, ein' super geile Zick...
Tünnes und Schäl sind zwei legendäre Figuren aus dem Hänneschen-Puppentheater der Stadt Köln.
Der Name Tünnes ist die rheinische Form von Antonius. Tünnes wird als knollennasiger, rustikaler Typ mit friedlichem Gemüt und einer gewissen Bauernschläue dargestellt.
Schäl bezieht sich einerseits auf das Schielen des Protagonisten. Der Ausdruck bedeutet andererseits in der kölschen Mundart auch schlecht oder falsch, so dass der Name mit Absicht doppeldeutig ist, siehe auch Schäl Sick. Die Figur ist schlanker als Tünnes und trägt stets einen Frack. Sein Charakter wird schlitzohrig, listig und sogar hinterhältig dargestellt.
Geschichte
Tünnes, als Denkmal in der Kölner Altstadt (von dem Bildhauer Wolfgang Reuter aus Köln)
Schäl als Stockpuppe im Hänneschen-Theater
Johann Christoph Winters, der Gründer des ersten Kölner Hänneschentheaters, etablierte im Jahre 1803 den Tünnes als Figur in seinem Ensemble. Die Einführung der Figur des Schäl in den 1850er Jahren wird von Brauchtumsexperten auf Winters Verärgerung über Franz Millewitsch, trotz der anderen Schreibweise ein Vorfahre des Volksschauspielers Willy Millowitsch, der ein konkurrierendes Puppentheater auf der Schäl Sick betrieb, zurückgeführt.[1]
Tünnes und Schäl als Kölsche Originale
Bei dem Duo handelt es sich um Figuren, die es in der Realität nie gegeben hat. Da sie nach Meinung vieler Kölner jedoch zahlreiche Eigenarten der Bewohner der Stadt aufweisen, werden sie trotzdem zu den Kölschen Originalen gezählt, die normalerweise wirklich gelebt haben. Durch den hohen Bekanntheitsgrad auch außerhalb des Puppentheaters erzählt man sich nicht nur in Köln eine Vielzahl von „Tünnes-und-Schäl“-Witzen. Bis heute verwendet die Leitstelle der Kölner Verkehrs-Betriebe Tünnes als Erkennungsnamen im Funkverkehr.
*********
Tünnes and Schäl (Colognian, Kölsch pronunciation: [ˈtʏnəs ʊn ˈɕɛˑɫ], are two figures from Hänneschen-Theater, the puppet theater of Cologne.
The name Tünnes is the Rheinish form of Anthony or Antonius. Tünnes is good natured and has a rural, farmer-type of common sense and cleverness.
Schäl can refer to the squint-eyes of the two figures or also a term meaning two-faced or iniquitous in the Kölsch dialect. Schäl is skinnier than Tünnes and wears a tailcoat.
History
Christoph Winters, the founder of the first Cologne Hänneschen puppet theater, introduced Tünnes to the ensemble in 1803. Schäl was introduced in 1847 in a competing theater run by Franz Millewitsch, an ancestor of actor Willy Millowitsch. Millewitsch placed the sly figure of Schäl with the good-natured Tünnes, clearly a nudge against his clever competitor Winters.
Culture
The two characters are embedded in the culture and humor of the city, apparently personifying many traits of people from Cologne, and there are many jokes referencing the figures.
SUPERJEILEZICK SONGTEXT
Maach noch ens die Tüt an, he is noch lang nit Schluss,
un uch noch en Fläsch op, ich will noch nit noh Huus.
Ich kenn en paar Schüss, die han jenau wie mer,
Bock op en Party, sag dat jeit doch hier.
Kumm, maach keine Ärjer, maach uns keine Stress.
Mer sin uch janz leis un maache keine Dress.
A beßje jet rauche, jet suffe un dann
loore ob mer mit dä Schüss jet danze kann.
Nä, wat wor dat dann fröher en superjeile Zick,
mit Träne in d'r Auge loor ich manchmol zurück.
Bin ich hück op d'r Roll nur noch half su doll,
doch hück Naach weiß ich nit wo dat enden soll.
Et weed immer späder, drusse weed et hell.
Mer sitze noch zesamme bei Biercher un Verzäll.
Et is fast wie fröher, doch ich muss noh Huus;
do fängt et an ze schneie, medden im August.
Et is mir dressejal ob ich hück umfall,
ob ich noch schwade, oder nur noch lall.
Erwachse weede kann ich uch morje noch.
Langsam weed et he jemötlich, denn die Schüss, die laufe op.
Nä, wat wor dat dann fröher en superjeile Zick,
mit Träne in d'r Auge loor ich manchmol zurück.
Bin ich hück op d'r Roll nur noch half su doll,
doch hück Naach weiß ich nit wo dat enden soll.
Nä, wat wor dat dann fröher en superjeile Zick,
mit Träne in d'r Auge loor ich manchmol zurück.
Bin ich hück op d'r Roll nur noch half su doll,
doch hück Naach weiß ich nit wo dat enden soll.
Nä, wat wor dat dann fröher en superjeile Zick,
mit Träne in d'r Auge loor ich manchmol zurück.
Bin ich hück op d'r Roll nur noch half su doll,
doch hück Naach weiß ich nit wo dat enden soll.
Nä, wat wor dat dann fröher en superjeile Zick,
mit Träne in d'r Auge loor ich manchmol zurück.
Bin ich hück op d'r Roll nur noch half su doll,
doch hück Naach weiß ich nit wo dat enden soll.